شمش فولادی یکی از محصولات پایه و کلیدی در زنجیره تولید فولاد است که بهعنوان ماده اولیه اصلی در تولید انواع مقاطع فولادی مانند میلگرد، تیرآهن، نبشی و ناودانی بهکار میرود. در میان انواع گریدهای شمش فولادی، شمش 3SP بهدلیل ترکیب شیمیایی متعادل و ویژگیهای مکانیکی مطلوب، جایگاه ویژهای در صنایع ساختمانی و عمرانی دارد.
این نوع شمش، تعادلی بهینه بین سختی و انعطافپذیری ایجاد میکند؛ بهگونهای که هم مقاومت مناسبی در برابر فشار و کشش دارد و هم قابلیت تغییر شکل در فرآیند نورد را بدون ایجاد ترک یا شکستگی حفظ میکند. به همین دلیل، بسیاری از کارخانهها و کارگاههای نورد، شمش 3SP را بهعنوان انتخاب اول خود در تولید محصولات ساختمانی ترجیح میدهند.
با توجه به اهمیت کیفیت شمش در عملکرد محصول نهایی، شناخت دقیق خصوصیات، آنالیز و استانداردهای مربوط به شمش فولادی 3SP برای خریداران و فعالان صنعت فولاد ضروری است. در این مقاله تلاش میکنیم به معرفی کامل این گرید فولادی، ویژگیها، کاربردها و نکات مهم در خرید و استفاده از آن بپردازیم.
آنالیز شمش فولادی 3SP
جدول ترکیب شیمیایی استاندارد شمش فولادی 3SP
عنصر |
درصد وزنی مجاز |
کربن (C) |
0.14 – 0.22 |
منگنز (Mn) |
0.40 – 0.65 |
سیلیسیم (Si) |
0.15 – 0.30 |
فسفر (P) |
حداکثر 0.045 |
گوگرد (S) |
حداکثر 0.045 |
ترکیب شیمیایی شمش فولادی 3SP تعیینکننده اصلی خواص مکانیکی و فیزیکی آن است. این گرید فولادی طبق استانداردهای ملی و بینالمللی، دارای درصد مشخصی از عناصر آلیاژی است که هر یک وظیفه خاصی در ساختار فولاد بر عهده دارند. مهمترین عناصر و نقش آنها عبارتاند از:
کربن (C): در محدوده کم تا متوسط قرار دارد و نقش اصلی را در تعیین سختی و استحکام فولاد بازی میکند. درصد پایینتر کربن باعث افزایش انعطافپذیری و کاهش شکنندگی میشود.
منگنز (Mn): باعث افزایش استحکام و بهبود قابلیت نوردپذیری فولاد میشود.
سیلیسیم (Si): بهعنوان عنصر اکسیژنزدا عمل کرده و کیفیت فولاد را در حین ذوب بهبود میبخشد.
فسفر (P) و گوگرد (S): وجود این دو عنصر باید تا حد ممکن پایین باشد، زیرا باعث کاهش شکلپذیری و ایجاد ترک در محصول نهایی میشوند.
این ترکیب شیمیایی باعث میشود شمش 3SP ویژگیهایی مانند انعطافپذیری بالا، مقاومت مناسب در برابر فشار و قابلیت نورد آسان داشته باشد. به همین دلیل، این گرید برای تولید میلگردهای ساختمانی و مقاطع طویل بسیار ایدهآل است.
خواص فیزیکی و مکانیکی شمش فولادی 3SP
شمش فولادی 3SP به دلیل ترکیب شیمیایی متعادل، ویژگیهای مکانیکی بسیار مناسبی دارد که آن را برای تولید محصولات ساختمانی و صنعتی ایدهآل میکند. این ویژگیها باعث میشوند که در فرآیند نورد گرم، بدون شکستگی یا ایجاد ترک، تغییر شکل پیدا کند و در عین حال مقاومت لازم در محصول نهایی حفظ شود.

مهمترین خواص مکانیکی شمش 3SP عبارتاند از:
- استحکام کششی: حدود 370 تا 490 مگاپاسکال (MPa)
- حد تسلیم: حدود 235 مگاپاسکال (MPa)
- درصد ازدیاد طول: بین 22 تا 25 درصد
- چگالی: حدود 7.85 گرم بر سانتیمتر مکعب
- سختی برینل: تقریباً 120 تا 140 HB
نمودار کشش و استحکام شمش فولادی 3SP
نمودار رابطه استحکام کششی شمش فولادی 3SP با درصد ازدیاد طول، نشاندهنده تعادل بهینه بین مقاومت و انعطافپذیری این گرید فولادی است. این ویژگی باعث میشود شمش 3SP در فرآیند نورد، شکلپذیری بالایی همراه با استحکام مطلوب داشته باشد.

کاربردهای شمش فولادی 3SP
شمش فولادی 3SP به دلیل ترکیب شیمیایی متعادل و خواص مکانیکی مناسب، یکی از پرمصرفترین گریدهای فولادی در صنایع مختلف است. این شمش هم مقاومت کافی دارد و هم شکلپذیری بالا، به همین دلیل در طیف وسیعی از محصولات ساختمانی و صنعتی بهکار میرود.

مهمترین کاربردهای شمش 3SP عبارتاند از:
تولید میلگرد ساختمانی:
بیشترین مصرف شمش 3SP در خطوط نورد میلگرد است، جایی که نیاز به تعادل بین مقاومت و انعطاف برای جلوگیری از شکستگی در برابر زلزله وجود دارد.
ساخت مقاطع طویل فولادی:
تیرآهن، نبشی، ناودانی و سپری که در اسکلتسازی و سازههای فلزی استفاده میشوند.
قطعات صنعتی و ماشینآلات:
در برخی صنایع، از شمش 3SP برای تولید قطعاتی که هم استحکام و هم قابلیت ماشینکاری نیاز دارند استفاده میشود.
سازههای عمرانی بزرگ:
پروژههایی مانند پلسازی، سدسازی و اسکلهسازی که به مصالح مقاوم و شکلپذیر نیاز دارند.
مزایای استفاده از شمش فولادی 3SP
انتخاب نوع شمش فولادی، یکی از مهمترین تصمیمات در فرآیند تولید محصولات فولادی است. هر گرید فولاد، بسته به ترکیب شیمیایی و خواص مکانیکی خود، عملکرد متفاوتی در خط تولید و محصول نهایی خواهد داشت. شمش فولادی 3SP به دلیل آنکه هم در سختی و هم در انعطافپذیری تعادل برقرار کرده، به یک انتخاب پرطرفدار در میان تولیدکنندگان میلگرد، تیرآهن و سایر مقاطع طویل تبدیل شده است.
این گرید فولادی علاوه بر تطابق با استانداردهای رایج، در عمل نیز نشان داده که میتواند کیفیت بالای محصول نهایی را تضمین کند. از کاهش ضایعات تولید گرفته تا بهبود قابلیت نورد، همه این ویژگیها باعث شده که شمش 3SP نه تنها در بازار داخلی، بلکه در صادرات نیز جایگاه ویژهای داشته باشد.
به بیان دیگر، اگر هدف تولیدکننده افزایش بهرهوری، کاهش هزینههای اضافی و تضمین کیفیت محصول باشد، شمش SP3 یکی از بهترین گزینههای موجود است.
مهمترین مزایای این گرید فولادی عبارتاند از:
1.تعادل ایدهآل بین سختی و انعطافپذیری:
باعث میشود در فرآیند نورد گرم، شکلپذیری عالی همراه با مقاومت مناسب حاصل شود.
2.قابلیت نورد آسان و کاهش ضایعات:
کاهش احتمال ترکخوردگی یا شکستگی در حین تولید، باعث افزایش بازدهی خط نورد میشود.
3.سازگاری با استانداردهای ملی و بینالمللی:
تولید بر اساس استانداردهایی مانند ISIRI، GOST و DIN، امکان استفاده در پروژههای داخلی و صادراتی را فراهم میکند.
4.کیفیت سطحی مطلوب:
سطح یکنواخت و عاری از عیوب ظاهری، نیاز به عملیات اضافی را کاهش میدهد.
5.مناسب برای پروژههای حساس ساختمانی و عمرانی:
عملکرد بهتر در برابر نیروهای کششی و فشاری، خصوصاً در شرایطی که مقاومت لرزهای اهمیت دارد.
تفاوت شمش 3SP با سایر گریدها
شمش فولادی 3SP در مقایسه با گریدهای دیگر مانند 4SP و 5SP، ترکیب شیمیایی، استحکام کششی و انعطافپذیری متفاوتی دارد. این تفاوتها باعث میشود هر گرید برای کاربردهای خاصی بهینه باشد. بهعنوان مثال، 3SP به دلیل انعطافپذیری بالاتر، برای تولید میلگرد و مقاطع ساختمانی که نیاز به شکلپذیری مناسب دارند، انتخاب ایدهآل است، در حالی که 5SP بهخاطر استحکام بیشتر، بیشتر در پروژههایی که مقاومت بالا اهمیت دارد کاربرد دارد.
برای درک بهتر این تفاوتها و مقایسه کامل کاربردها، مزایا و ویژگیهای هر گرید، میتوانید مقاله شمش فولادی 5SP را مطالعه کنید و تصمیم بهتری برای خرید و استفاده در پروژههای خود بگیرید.
استانداردها و گواهیهای مرتبط با شمش 3SP
شمش فولادی 3SP مطابق با استانداردهای ملی و بینالمللی تولید میشود تا کیفیت و عملکرد آن در خطوط تولید تضمین شود. رعایت این استانداردها باعث میشود محصول نهایی از نظر استحکام، انعطافپذیری و کیفیت سطحی قابل اعتماد باشد.

مهمترین استانداردهای مرتبط با 3SP عبارتاند از:
ISIRI: استاندارد ملی ایران برای فولادهای ساختمانی
GOST: استاندارد روسی برای فولادهای صنعتی
DIN: استاندارد آلمان برای تولید شمش و مقاطع فولادی
داشتن گواهیهای کنترل کیفیت، نه تنها اعتماد مشتریان را افزایش میدهد، بلکه امکان استفاده از شمش 3SP در پروژههای صادراتی و بینالمللی را نیز فراهم میکند.
ابعاد و وزن شمش 3SP
شمش فولادی 3SP در ابعاد استاندارد تولید میشود تا استفاده از آن در خطوط نورد و سایر فرآیندهای صنعتی ساده و بهینه باشد. رعایت سایز و وزن مشخص، علاوه بر تسهیل حمل و نقل، کیفیت محصول نهایی را نیز تضمین میکند.
ابعاد و وزن شمش 3SP به شرح زیر است:
ابعاد (میلیمتر) |
طول (متر) |
وزن تقریبی (کیلوگرم) |
125 × 125 |
6 |
735 |
125 × 125 |
12 |
1,471 |
150 × 150 |
6 |
1,059 |
150 × 150 |
12 |
2,119 |
با این استانداردها، تولیدکنندگان میتوانند بدون نگرانی از مشکلات حمل و نقل یا انطباق با خط تولید، شمش 3SP را مستقیماً وارد فرآیند نورد کنند و محصول نهایی با کیفیت و وزن دقیق تولید نمایند.
نکات مهم در خرید و نگهداری شمش 3SP
برای اینکه استفاده از شمش فولادی 3SP به بهترین شکل ممکن انجام شود، رعایت چند نکته ساده اما حیاتی ضروری است:
1.بررسی آنالیز و گواهی کیفیت
قبل از خرید، حتماً از کارخانه یا فروشنده، گواهی کنترل کیفیت و آنالیز شیمیایی شمش را دریافت کنید تا از مطابقت آن با استانداردهای ISIRI، GOST یا DIN اطمینان حاصل شود.
2.انتخاب ابعاد و وزن مناسب
بسته به نوع خط تولید و محصول نهایی، ابعاد و وزن شمش را مطابق جدول استاندارد انتخاب کنید تا فرآیند نورد و تولید بدون مشکل انجام شود.
3.انبارداری مناسب
شمشها باید در محیط خشک و به دور از رطوبت نگهداری شوند تا از زنگ زدگی و خوردگی سطحی جلوگیری شود. استفاده از پوشش محافظ و فاصلهگذاری مناسب بین شاخهها، عمر مفید شمش را افزایش میدهد.
4.حمل و نقل صحیح
در هنگام جابجایی، از تجهیزات مناسب استفاده کنید و از ضربه یا سقوط شمشها جلوگیری کنید تا تغییر شکل یا آسیب سطحی ایجاد نشود.
با رعایت این نکات، میتوانید از کیفیت و کارایی بالای شمش 3SP در فرآیند تولید اطمینان حاصل کنید و محصول نهایی با استانداردهای بالای صنعتی تولید نمایید.
برای راهنمای کامل خرید شمش فولادی و بررسی دقیقتر نکات انتخاب گرید، ابعاد و قیمتها، میتوانید مقاله تخصصی ما را مطالعه کنید.
جمع بندی نهایی و چکیده مطالب:
شمش فولادی 3SP یکی از پایهایترین و پرکاربردترین گریدهای فولاد در صنعت ساختمان و تولید مقاطع طویل است که بهعنوان ماده اولیه اصلی در تولید میلگرد، تیرآهن، نبشی و ناودانی استفاده میشود. این گرید به دلیل ترکیب شیمیایی متعادل و ویژگیهای مکانیکی مطلوب، تعادلی بهینه بین سختی و انعطافپذیری ایجاد میکند؛ بهگونهای که هم مقاومت کافی در برابر فشار و کشش دارد و هم قابلیت تغییر شکل در فرآیند نورد بدون ترک یا شکستگی را حفظ میکند.
ویژگیهای برجسته شمش 3SP شامل:
- خواص مکانیکی ایدهآل: استحکام کششی مناسب، درصد ازدیاد طول بالا و سختی متعادل، که فرآیند نورد و تولید مقاطع فولادی را تسهیل میکند.
- کیفیت سطحی و استانداردهای کنترل شده: تولید مطابق با استانداردهای ملی و بینالمللی مانند ISIRI، GOST و DIN و ارائه گواهیهای کنترل کیفیت معتبر، اطمینان از کیفیت محصول نهایی و قابلیت استفاده در پروژههای داخلی و صادراتی را تضمین میکند.
- ابعاد و وزن استاندارد: سایزهای رایج 125×125 و 150×150 میلیمتر و طولهای 6 و 12 متری، حمل و نقل و ورود مستقیم به خط تولید را آسان میکند.
- کاربردهای گسترده: تولید میلگرد و مقاطع ساختمانی، قطعات صنعتی و ماشینآلات، و پروژههای عمرانی حساس مانند پلسازی، سدسازی و اسکلهها.
- مزایای عملیاتی: کاهش ضایعات تولید، نورد آسان، انطباق با استانداردها و عملکرد بهتر در پروژههای حساس ساختمانی و عمرانی.

شایان ذکر است که مجتمع فولاد ماهان سجزی با بهرهگیری از تجهیزات پیشرفته، کنترل کیفیت دقیق و رعایت استانداردهای بینالمللی، شمش 3SP را با بالاترین کیفیت تولید میکند و امکان استفاده مطمئن در خطوط تولید و پروژههای صنعتی و ساختمانی را فراهم میآورد.
برای خرید مستقیم شمش 3SP و اطلاع از قیمت لحظهای، به پرتال رسمی مجتمع فولاد ماهان مراجعه کرده یا با کارشناسان فروش ما از طریق شماره 0313316 داخلی 3 تماس بگیرید و تجربه خریدی امن و با قیمت رقابتی از کارخانه داشته باشید.
🔹 همین حالا اقدام کنید و خرید مطمئن خود را ثبت نمایید!